حسن فتحی: کارگردانی «جیران» یک قدم جلوتر از «شهرزاد» بود
تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۵۷۴۱۶
حسن فتحی ـ کارگردان باسابقه کشورمان که آخرین کارش سریال نمایش خانگی «جیران» بود، میگوید: «جیران» یکی از شیرین ترین تجربه های زندگیام بود و فکر میکنم این سریال از حیث کارگردانی یک قدم جلوتر از «شهرزاد» بود. فتحی در عین حال به دشواری های ساخت این مجموعه تاریخی اشاره و اظهار میکند: ممنونم از همه عوامل و بازیگرانی که با وجود خطرات کرونا کنارمان ماندند تا «جیران» تمام شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایسنا، حسن فتحی که پس از مدتی سکوت پس از ساخت و پخش سریال پرحاشیه «جیران»، با ماهنامه سینمایی فیلم امروز تصویری گفتوگو کرده است، درباره ساخت این مجموعه تاریخی، دشواریهای زمان ساخت، چگونگی قصهپردازی، انتخاب شخصیتها و بازیگران و دشواریهای کاری در دوران کرونا مطالبی را بیان کرد.
این کارگردان درباره تجربه ساخت «جیران» و فراز و نشیبها و حاشیههایی که این مجموعه تاریخی از زمان ساخت تا پخش پشت سر گذاشت، توضیح داد: نقطه شروع «جیران» حدود چهار سال پیش بود و در طرحی که آقای احسان جوانمرد(نویسنده) با آقای عفیفه(تهیه کننده) مطرح کردند و نشست و برخاست و گفت و شنودهای بسیاری روی آن طرح انجام شد تا نهایتاً تصمیم به ساخت جیران گرفته شد. فکر میکنم «جیران» چهاردهمین سریالی است که در طول این ۳۰ سال ساختم. تمام مولفه هایی که در آثار قبلی ام است، در این سریال هم می توانید ببینید. روابط عاشقانه، عشق مثلثی، تقابل بین عشق و قدرت در یک برهه خاصی از تاریخ دوران قاجار که به عصر ناصری معروف است.
وی ادامه داد: حدود دو سال پیش بود طی توافقی که با پلتفرم فیلیمو داشتیم تصمیم به ساخت این اثر را گرفتیم. فرآیند تولید «جیران» خیلی سخت بود؛ به خصوص که همزمان شده بود با مسئله کرونا و دشوارتر از آن مرحله ای از کرونا بود که هنوز هیچ واکسنی یافت نشده بود و واقعاً دوران مخاطرهآمیز و پر از استرسی برایمان بود. نیمی از گروه تولید ما که بیشتر بازیگران بودند و تعدادشان هم زیاد بود نمی توانستند مقابل دوربین ماسک بزنند بنابراین پشت دوربین همواره به زدن ماسک تاکید میشد تا با دغدغههای کمتری مقابل دوربین بروند. جا دارد واقعاً تشکر کنم از همه اعضای گروه «جیران» که علیرغم خطراتی که تهدیدشان میکرد کنارمان ماندند تا «جیران» تمام شود. حتی در مرحلهای ناگزیر شدیم که دو ماه کار را تعطیل کنیم به خاطر کرونا ولی در نهایت خداراشکر پروژه به پایان رسید.
حسن فتحی درباره دشواری ساخت سریال های تاریخی هم چنین بیان کرد: در کنار سختیهای کرونا، دشواریهای ساخت آثار تاریخی هم بسیار مطرح بود که خودتان میدانید. اساساً آثار تاریخی با مقدار بنیه ای که در ایران وجود دارد و محدودیتهای اماکن آثار تاریخی، اصلاً کار آسانی نیست و ما روزهای سختی را گذراندیم. ما طی این دو سال فیلمبرداری به هفت شهر رفتیم که اماکن مناسب داشته باشیم و این رفت و آمدها خیلی برایمان دشوار بود.
در «جیران» خیلی سخت گرفتم
کارگردان سریالهای «پهلوانان نمی میرند»، «شب دهم»، «مدار صفر درجه»، «اشک ها و لبخندها» و «میوه ممنوعه» درباره قصه پردازی های سریال «جیران» و همکاری مشترک در نویسندگی با احسان جوانمرد نیز اظهار کرد: فکر میکنم حدود ۱۰۰ ساعت ما با هم نشست و برخاست داشتیم در زمان نگارش و قطعا اختلافنظرها و تفاوت هایی هم مطرح بود تا اینکه در نهایت به «جیران» ختم شد. ما با هم خیلی گفتگو می کردیم و برایمان دشوار بود. ما تا جایی گفتگو می کردیم که هر دو طرف اقناع شوند؛ ضمن اینکه ما در مراحل دیگر هم به غیر از نگارش گفت و گو های زیادی برای «جیران» داشتیم.
«جیران» از حیث گروه بازیگران یکی از شیرینترین تجربههای زندگیام بود
او سپس به تعدد شخصیت ها در سریال «جیران» اشاره کرد و درباره انتخاب منطقی بازیگران و نحوه شکلگیری این انتخاب ها هم گفت: در مرحله اول در کاری که با آقای احسان جوانمرد داشتیم اتفاق افتاد. در آن مرحله ما خیلی به همدیگر سخت گرفتیم. اگر بخواهم از مقدار کاغذهایی که ما نظراتمان را روی آن مینوشتیم و مدام خط می زدیم بگویم شاید چیزی حدود یک یا دو تن کاغذ شده باشد! ما در آن مرحله خیلی با وسواس کار کردیم. باز هم من فکر میکنم حفرههایی در کار ایجاد شد که اگر فرصت بیشتری میگذاشتیم نتیجه بهتری میگرفتیم. آقای جوانمرد هم انصافا پا به پای من و وسواسهایم آمد و حتی یک جاهایی وسواس های خودش بیشتر بود. در اجرا و انتخاب شخصیتها باید بگویم خیلی خوشحالم چون «جیران» از حیث گروه بازیگران یکی از شیرین ترین تجربه های زندگی ام بود. تعداد کثیری از بازیگران مطرح و به نام سینما و تئاتر در «جیران» جمع شدند و در آن شرایط سخت کرونایی انصافاً ما یک مورد حاشیه هم نداشتیم.
«جیران» یک قدم از «شهرزاد» جلوتر
کارگردان «جیران» در بخش دیگری از صحبتهایش درباره کلیت قصه «جیران» و الگوی ذهنیاش از این مجموعه در واکنش به این دیدگاه که شاید از نظر برخی ها کار کمی مشابه به سریالهای ترکی پربیننده بود، تصریح کرد: اصلاً و ابداً از این الگوی ذهنی استفاده نکردم. شاعر معروف آلمانی یک قطعه شعری دارد و میگوید: چنان که آغاز کردهای همیشه بر همان خواهی بود. من فکر میکنم این، داستان فیلمسازهای مولف است. همواره در هر اثری ممکن است شما چیزهای جدیدی پیدا کنید و از نظر بیان فنی و بصری به درک جدیدی برسید اما نهایتاً قالبی را برای تولید یک اثر انتخاب می کنید که بیانگر درد و رنج ها و دغدغه هایی باشد که تجربه کرده اید و درکی باشد که راجع به جامعه خود دارید و همینطور روایت تاریخ پر فراز و نشیب جامعه خودتان.
فتحی در تکمیل همین صحبتهایش اضافه کرد: از این منظر آثار من به هم شباهت هایی دارند و وقتی اثری به من پیشنهاد میشود اگر با دغدغه ها، اندیشه ها و افکار هایی که سالهاست با من همراه است نزدیک باشد، این احتمال وجود دارد که من آن اثر را بسازم. اگر بخواهم «جیران» را با سریال «شهرزاد» مقایسه کنم شاید راجع به قصه «شهرزاد» عدهای معتقد باشند که قصه جذابیت بیشتری داشته اما از حیث کارگردانی به نظر میآید «جیران» یک قدم از «شهرزاد» جلوتر است. من همیشه به خودم سخت نمره میدهم.
پلتفرم ها باید ۱۰ سال زودتر می آمدند
این کارگردان همچنین درباره تفاوتهای کار کردن در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون هم بیان کرد: اعتقاد دارم شکلگیری پلتفرمها در ایران یک اتفاق بسیار مبارک و تاثیرگذاری بر روی رشد تولیدات نمایشی در ایران است. تفاوتها را هم خود مخاطبان آثار پلتفرمها و تلویزیون طی این سال اخیر کاملاً متوجه شدهاند. به نظر میآید نسبت به آثاری که در تلویزیون کار میشود، آزادی مضمون در پلتفرمها بیشتر است. مضامینی را می توان در عرصه سریال های شبکه نمایش خانگی کار کرد که ما در ساخت آنها در تلویزیون در همان سال های قدیم خیلی دچار مشکل بودیم و به کرات با ممیزی و سانسور روبرو می شدیم، مضاف بر اینکه پلتفرم ها بخش خصوصی هستند و انگیزه رشد و پیشرفت اساساً در فعالیت های تولیدی در بخش خصوصی ثنا در همه دنیا نسبت به فعالیتهای و تولیدات بخش های دولتی بسیار بیشتر است. به نظرم بخش خصوصی در همه عرصهها فعالتر و موفقتر بوده است.
وی در ادامه همین مطالب درباره چشمانداز پلتفرمها در آینده هم خاطرنشان کرد: همیشه افسوس میخورم که چرا پلتفرم ها در ایران ۱۰ سال زودتر سر و کله شان پیدا نشد. ما ۱۰ سال قبل از پیدایش پلتفرم ها به عنوان سازندگان همیشه این خلاء را کاملاً احساس میکردیم. به نظرم پلتفرم ها کارآفرینی کردند و مطالبات بخشی از بازار کار در حوزه هنرهای نمایشی را پاسخگو بودند. در دوران کرونا واقعا اگر پلتفرم ها نبودند اولاً بازار کار کاملاً تعطیل میشد و قشر وسیعی از کارکنان این حرفه نمیتوانستند نان سر سفره خانواده هایشان ببرند از طرفی هم مخاطبان از بخشی از سرگرمی هایشان محروم می شدند بنابراین فکر میکنم واقعا پلتفرمها در ایران اتفاق خوبی بودند. امیدوارم آینده خوبی داشته باشند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: حسن فتحي سریال جیران سریال شهرزاد عربستان حج 1402 دفاع مقدس دهه كرامت میلاد امام رضا ع سی امین نمایشگاه قرآن کریم موزه عربستان حج 1402 دفاع مقدس دهه كرامت پلتفرم ها فکر می کنم حسن فتحی یک قدم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۵۷۴۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا کشوری مثل مصر سریال "حشاشین" را ساخت؟
به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، نشست نقد و بررسی سریال حشاسین با حضور حجتالاسلام مهدی فرمانیان استاد تمام دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، حجتالاسلام سید علی بطحایی مدیر کل پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب، فرقهشناس و پژوهشگر جریانهای اسلامی و مهدی علمی دانشور استادیار ادیان شرق دانشکده ادیان و مذاهب برگزار شد.
بطحایی بحث خود را با موضوع جریان های فکری مصر آغاز کرد و گفت: سریال حشاشین نسل جدید را درگیر کرده است. نسل جدید بر خلاف ممانعتها این سریال را دیدند. نظر کلی بنده از سریال همان ضرب المثل معروف است که گفت «بعضیها کج گفتند، اما رج گفتند.» کج گفتنش با آقای دکتر فرمانیان و دانشور است و رج گفتنش با من. رج گفته یعنی برنامه و هدف دارد و کار او روی حساب است. روی جریانهای فکری، این سریال را ارائه داده است. این سریال را در قد و قواره سریال تاریخی نبینیم بلکه این فیلم، یک نبرد جریانی است که صحنۀ آیندۀ جهان اسلام را تشکیل میدهد. نبرد جریان های فکری در این اتفاق رخ میدهد. به چه معنا؟ جریان شناسی جهان اسلام حوزه مغفولی است. آینده پژوهیِ آن، مغفول تر است و از همه مغفول تر، نبرد بین جریانهاست که صحنه آینده جهان اسلام را شکل میدهد. در مصر و تونس و مغرب و ترکیه همین گونه است. تلاقی جریان ها صحنه آینده جهان اسلام را می سنجد.
وی افزود: اسلام سنتی خیلی در تلاقی با جریانات وارد نمیشود و حاشیه امنی برای خود دارد. روشنفکری هم بدنهی مردمی ندارد و حضور اجتماعی هم نمیتواند داشته باشد؛ منتها سه جریانِ اسلام سلفی با قرائت جامعی که دارد و نیز اسلام سیاسی و اسلام سکولار صحنهی آینده جهان اسلام را میسازند که باید در حوزه آیندهپژوهی به آن توجه کنیم تا به مشکلی برنخوریم.
سریال حشاشین به نزاریان شام ارتباط دارد
بطحایی گفت: باید به نکته ای توجه شود؛ اگر توجه نکنیم، بقیه تحلیلها فایده نخواهد داشت. چون بعضی می گفتند این سریال آمده تا ولایت فقیه یا مهدویت را بزند، اما سرحلقه این سریال این است که چرا مصر این دغدغه را داشت؟ چون نزاریان ارتباطی به مصر ندارد. نزار پس از اینکه از خلیفه نهم عزل می شود، مدت کوتاهی به اسکندریه مصر میرود و مدتی در آنجا میماند. برای اینکه نشان دهد من حکومت دارم، سکهای ضرب میکند که ظاهراً در موزه آقاخان تورنتو نگهداری میشود. مدت کوتاهی حکومت میکند و بعد لشکری میآید و او را میکشند. بنابراین این سریال به مصر مربوط نیست به لوئانته یا نزاریان شام ارتباط دارد و عمدۀ آن به ایران مرتبط است. مصر به خاطر مصرف داخلی و مخالفت با اسلام سیاسی و آمادگی جهان اسلام به این سریال پرداخت. بعید هم نیست در آینده به دیگر جریانها و فرقهها بپردازند و ما با اسلام سیاسیهراسی مواجه شویم. پنج قسمت اولش است که به اسلام سیاسی بر خورده است.
مصر لیدر جریان فکری جهان اسلام است
وی با طرح این سؤال که در مصر چه اتفاقاتی افتاد، گفت: باید موجهای تاریخی مصر را یک مرور کنیم و بعد ببینیم اسلام سنتی و سایر جریانهای فکری چه واکنشی نسبت به این موجها داشتند. از 226 سال قبل در 1213 قمری یا 1798 میلادی که ناپلئون حمله میکند و میگویند توپهای ناپلئون مسلمانان را بیدار کرد، تقریباً 6 موج مصر را فرا گرفت. مصر با بقیه کشورهای عربی تفاوت دارد. کشورهای عربی پول دارند، اما مصر پول ندارد.
بحطایی ادامه داد: کتابی با نام «مصر از زاویهای دیگر» از خانم جمیله کدیور منتشر شده است. سفرنامه 300 صفحهای جریانات فکری را در آن بازه زمانی خوب ریشهکاوی کرده است. مصر مهم است. شناخت مصر مهم است. این سرزمین، لیدر جریان فکری جهان اسلام است. از 226 سال قبل تا الان جریان اول که تاکنون ادامه دارد، محمدعلی پاشا و طهطاوی بود. کتابی با عنوان «تخلیص الابریز فی تلخیص باریز» نوشته شد. یعنی پاکسازیِ آب را بیاور تا چهره مشعشع پاریس را نشان دهیم. در این کتاب اولین واکنشهایی که اسلام نسبت به مدرنیته و حمله ناپلئون دارد و علت عقب ماندگی اسلام را خوب تحلیل کرده است. اینها نسل اول هستند که با سختافزارهای غرب مواجه می شوند که چرا غرب از جهتهای مختلف جلوتر از ما است. این جریان شکست می خورد.
این پژوهشگر فرقهها گفت: نسل دوم امثال سید جمال است که بیداری اسلامی را مشخص میکند و عبدُه که اسلام انقلابی و بیداری را مطرح میکنند. نسل سوم، با جنگ جهانی اول مواجه می شود که سعد زغلول است. در این دوران بریتانیا جدا میشود.
روح فرهنگیِ حاکم بر مصر را تفکرات سکولار شکل میدهد
وی با اشاره به اینکه از کنار نسل چهارم و پنجم سه جریان شکل میگیرد،افزود: یکی پان عربیسم است به سردمداری جمال عبدالناصر. او ناسیولانیست دیکتهای و دیکتاتوری است. دوم، حسن البناء است که در همین دوران، شکلگیری اسرائیل را شاهدیم. پانعربیسم در مصر خودش را خوب نشان میدهد. در کنارش طه حسین است که نباید آن را متعلق به گذشته بدانیم. دقیقترین بستهای که درباره سکولاریزم و لیبرالیسم در مصر ارائه میشود، متعلق به اوست. در کتابهای «فی الأدب الجاهلی»، «فی التاریخ الجاهلی» و «مستقبل الثقافة فی مصر» اندیشه خود را میگوید. تکلیف خودش را مدرنیته مشخص می کند. به جهان اسلام نسخه میدهد که چه قسمتهایی از فرهنگ غرب را بگیریم. وزیر امروزین مصر میگوید روح فرهنگیِ حاکم بر مصر، طه حسین است.
بطحایی گفت: الان در مصر دوئلی بین اسلام سیاسی و اسلام سکولار است. تقریباً اسلام سنتی جمع شده است. تنها یکی از مشاوران احمد الطیب گفته بود سریال حشاشین به فرقهگرایی منتج میشود. اسلام سنتی در مصر اسلام کاملاً کنترل شده است. در هر صورت الأزهر واکنش مطلوبی ندارد. اما میداندار در تمام این صحنهها، خالد منتصر و عکاشه است. اینها افراد تأثیرگذاری هستند. پزشک خالد در خیلی از حوزهها وارد شده و سکولاریزم است. او دو سفر به آلمان و هلند میرود. میگوید واکنشها را نسبت به حشاشین میدانم. با مسلمانان هلند که صحبت کردم، از لحاظ لهجه انتقاد کردند، اما از نظر جریانی میگویند، به نظر ما بهترین فیلمی است که توانسته اسلام سیاسی و تکفیریها را منکوب کند.
وی با تصریح بر اینکه خوراک این فیلم کاملاً جریانشناسانه است و تاریخی نبینیم، در بیان راهکار گفت: اما چکار کنیم؟ به ذهنم میآید اسلام سنتی و مراجع تقلید باید سکوت کنند، همچنان که خود اسماعیلیها سکوت کردند. صحبت درباره نزاریان باید متولی داشته باشد. ایران جزو تاریخش است، اما درباره حشاشین که مقداری مسئله دارد، نمیتواند صحبت کند. باید امثال آقاخان صحبت کنند. ما انتظار داریم وارد صحنه شود. البته آقای داریوش محمدپور از مؤسسه اسماعیلیه واکنشی داشت.